ترخیصیه (Delivery Order) یکی از اسناد حیاتی در فرآیند واردات و صادرات است که نقش اساسی در تحویل کالا به گیرنده نهایی ایفا می‌کند. این سند به‌عنوان یک دستور از سوی شرکت حمل‌ونقل یا حامل، برای اجازه دادن به دریافت‌کننده کالا، یعنی واردکننده یا خریدار، صادر می‌شود تا کالاهای خود را از انبار یا محل نگهداری دریافت کند. اهمیت ترخیصیه به‌ویژه در زمینه‌های تجاری و حمل‌ونقل بین‌المللی بسیار قابل توجه است و درک دقیق آن برای کسانی که در صنعت تجارت و لجستیک فعالیت دارند، ضروری به نظر می‌رسد. در واقع، ترخیصیه تنها یک سند است، اما نقشی بنیادین در فرآیندهایی چون گمرک، حمل و نقل، و مدیریت زنجیره تأمین دارد.
ترخیصیه به‌عنوان یک نوع دستور تحویل عمل می‌کند که پس از انجام عملیات گمرکی و پرداخت هزینه‌ها، از سوی حمل‌کننده یا شرکت حمل‌ونقل برای تحویل کالا به گیرنده صادر می‌شود. این سند معمولاً در انتهای فرآیند حمل‌ونقل صادر می‌شود و نشان‌دهنده این است که کالا آماده تحویل به گیرنده است. به‌طور معمول، ترخیصیه توسط شرکت حمل‌ونقل، نماینده آن یا حتی بانک صادر می‌شود و از طریق آن، گیرنده کالا می‌تواند نسبت به دریافت کالای خود از انبار یا بندر اقدام کند. به همین ترتیب، این سند به‌عنوان یک مجوز رسمی و قانونی برای تحویل کالا از یک نقطه به نقطه دیگر در نظر گرفته می‌شود.
در فرآیند واردات و صادرات، ترخیصیه نقش کلیدی در تسهیل انتقال کالا از مقصد به واردکننده دارد. این سند به‌ویژه پس از اتمام مراحل گمرکی و ترخیص کالا از گمرک اهمیت پیدا می‌کند. واردکننده با ارائه ترخیصیه به شرکت حمل‌ونقل می‌تواند کالا را از محل نگهداری دریافت کند و سپس به مراحل بعدی عملیات تجاری خود ادامه دهد. این امر برای تسهیل و تسریع در فرایندهای تجاری و تحویل کالا در سریع‌ترین زمان ممکن بسیار حیاتی است. در نتیجه، آشنایی با ترخیصیه و نحوه استفاده صحیح از آن برای تمامی فعالان در حوزه واردات و صادرات الزامی است.
تفاوت ترخیصیه و بارنامه
ترخیصیه و بارنامه، دو سند متفاوت اما مکمل در فرآیند واردات و صادرات هستند. بارنامه، به‌عنوان یک سند حمل‌ونقل، اطلاعات مربوط به ارسال کالا از مبدا به مقصد را شامل می‌شود. این سند معمولاً شامل اطلاعاتی چون مشخصات کالا، نام گیرنده، و نوع خدمات حمل است. بارنامه معمولاً به‌عنوان مدرک رسمی برای پیگیری وضعیت کالا در طول مسیر حمل و نقل مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در مقابل، ترخیصیه بیشتر به‌عنوان مجوزی برای تحویل کالا در مقصد عمل می‌کند. این سند نشان‌دهنده این است که کالا به مقصد نهایی خود رسیده و آماده تحویل به گیرنده است. در واقع، ترخیصیه معمولاً پس از اتمام حمل و تحویل کالا به مقصد صادر می‌شود.
کاربرد ترخیصیه در فرآیند واردات و صادرات
ترخیصیه در فرآیند واردات و صادرات به‌ویژه در زمینه حمل‌ونقل بین‌المللی اهمیت زیادی دارد. این سند به‌عنوان ابزار اصلی در تحویل کالا از بندر، انبار، یا هر محل نگهداری دیگر به واردکننده یا خریدار استفاده می‌شود. به‌طور معمول، واردکننده یا خریدار پس از انجام مراحل گمرکی و پرداخت هزینه‌های مربوط به گمرک و حمل‌ونقل، از شرکت حمل‌ونقل یا نمایندگان آن درخواست می‌کند که ترخیصیه صادر شود تا بتواند کالا را تحویل بگیرد.
ترخیصیه معمولاً پس از انجام تشریفات گمرکی و تأیید حمل‌ونقل، توسط شرکت حمل‌ونقل یا بانک صادر می‌شود. با در اختیار داشتن این سند، واردکننده می‌تواند به‌راحتی کالا را از انبار یا بندر دریافت کند و مراحل نهایی تحویل را انجام دهد.
چگونه ترخیصیه را دریافت کنیم؟
برای دریافت ترخیصیه، باید ابتدا مراحل گمرکی و پرداخت هزینه‌های مربوط به کالا انجام شود. پس از این مراحل، واردکننده یا خریدار باید به شرکت حمل‌ونقل یا نمایندگان آن مراجعه کرده و درخواست ترخیصیه کند. این درخواست معمولاً باید شامل اطلاعات دقیق کالا، شماره بارنامه، و اطلاعات پرداخت هزینه‌ها باشد.
ترخیصیه معمولاً پس از تایید کلیه اسناد و پرداخت هزینه‌ها صادر می‌شود. این سند به‌عنوان مجوز رسمی برای دریافت کالا در مقصد عمل می‌کند و واردکننده می‌تواند به‌واسطه آن کالا را از انبار یا بندر دریافت کند.
تفاوت ترخیصیه و سایر اسناد حمل‌ونقل
ترخیصیه و سایر اسناد حمل‌ونقل مانند بارنامه، هر کدام نقش خاصی در فرآیند حمل و نقل کالا دارند و با هم تفاوت‌های مهمی دارند. یکی از اصلی‌ترین تفاوت‌ها در زمان صدور این اسناد است. بارنامه، که به‌عنوان یک سند حمل شناخته می‌شود، معمولاً در مراحل ابتدایی حمل کالا صادر می‌شود و به‌عنوان مدرک قانونی برای ارسال کالا از مبدا به مقصد عمل می‌کند. بارنامه اطلاعاتی همچون نوع کالا، مشخصات حمل‌کننده و گیرنده، و شرایط حمل را شامل می‌شود و در طول مسیر حمل به‌عنوان مدرک اصلی برای پیگیری وضعیت کالا در اختیار طرفین قرار می‌گیرد. این سند به‌عنوان تاییدیه‌ای برای انتقال مالکیت کالا از فروشنده به خریدار عمل می‌کند و پس از بارگیری کالا از مبدا صادر می‌شود.
در مقابل، ترخیصیه زمانی صادر می‌شود که کالا به مقصد نهایی رسیده و مراحل حمل و نقل تکمیل شده است. این سند، برخلاف بارنامه، به‌عنوان مجوز تحویل کالا از انبار یا بندر به واردکننده یا گیرنده نهایی عمل می‌کند. ترخیصیه معمولاً پس از اتمام عملیات گمرکی و تایید پرداخت هزینه‌ها، از سوی شرکت حمل‌ونقل یا نماینده آن صادر می‌شود. بنابراین، ترخیصیه به‌عنوان یک دستور تحویل برای دریافت کالا عمل می‌کند و در فرآیندهای نهایی واردات و صادرات نقش دارد، در حالی‌که بارنامه بیشتر در مراحل اولیه فرآیند حمل و نقل صادر می‌شود و تأکید آن بر ارسال و پیگیری کالا از مبدا به مقصد است.
نکات کلیدی در استفاده از ترخیصیه
استفاده از ترخیصیه در واردات و صادرات به‌ویژه در مراحل پایانی حمل‌ونقل اهمیت دارد. به‌منظور جلوگیری از مشکلات احتمالی و اطمینان از دریافت کالا به‌صورت صحیح، واردکنندگان و صادرکنندگان باید به نکات زیر توجه کنند:
اطمینان از صحت اطلاعات
قبل از درخواست ترخیصیه، واردکنندگان باید از صحت تمامی اطلاعات مربوط به کالا، شماره بارنامه، و اطلاعات مربوط به پرداخت هزینه‌ها اطمینان حاصل کنند.
هماهنگی با شرکت حمل‌ونقل
ترخیصیه معمولاً توسط شرکت حمل‌ونقل صادر می‌شود، بنابراین واردکنندگان باید با این شرکت‌ها در ارتباط باشند و فرآیند درخواست ترخیصیه را به‌طور دقیق پیگیری کنند.
آگاهی از مراحل گمرکی
واردکنندگان باید تمامی مراحل گمرکی را به‌درستی انجام دهند تا ترخیصیه به‌طور سریع و صحیح صادر شود. این شامل پرداخت هزینه‌های گمرکی و انجام مراحل ثبت کالا در سیستم گمرکی است.
اهمیت ترخیصیه در مدیریت واردات و صادرات
ترخیصیه به‌عنوان یک سند قانونی در فرآیند واردات و صادرات کالاها، نقش حیاتی در مدیریت زنجیره تأمین و حمل‌ونقل ایفا می‌کند. این سند به واردکنندگان و صادرکنندگان این امکان را می‌دهد که کالاها را به‌طور سریع و ایمن از مقصد دریافت کنند و مشکلات احتمالی را به حداقل برسانند.
از آنجایی که ترخیصیه در مراحل پایانی حمل‌ونقل و گمرک صادر می‌شود، اهمیت آن در تسهیل فرآیندهای تجاری و کاهش زمان تحویل کالا بسیار زیاد است. به‌ویژه برای واردکنندگان از چین و دبی، ترخیصیه به‌عنوان ابزاری برای مدیریت و کنترل فرآیندهای تحویل کالاها محسوب می‌شود.
مسیر یادگیری بیشتر
برای آشنایی بیشتر با موضوعات مرتبط با واردات و صادرات، می‌توانید مقالات دیگر سایت وانیکس را مطالعه کنید. این مقالات به شما کمک خواهند کرد تا درک بهتری از فرآیندهای تجاری و حمل‌ونقل پیدا کرده و مهارت‌های خود را در این زمینه تقویت کنید.
